Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Tarım ve Orman Bakanı Ekrem Pakdemirli, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ve aralarında Yönetim Kurulu Başkanımız Şahin Bilgiç'in de yer aldığı ticaret borsaları başkanlarının katılımlarıyla Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Faaliyet İzni Belgesi Teslim Töreni gerçekleşti.
TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu törende yaptığı konuşmada, küreselleşme ve teknolojideki köklü değişimlerin hayatın her alanına etki ettiğini vurgulayarak, “Bugün ABD’de, Çin’de ekilen tarım ürünlerinin türü, miktarı, ekimin zamanlaması gibi birçok faktör bizim soframızdaki gıdaların fiyatına etki etmektedir. Bu sebeple bizim de tarım piyasalarının etkinliğini artırmamız, gelişmiş bir tarım piyasasına sahip olmamız gerekiyor. Öte yandan kuzeyimizde ve doğumuzda dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından Rusya, Ukrayna ve Kazakistan var. Güneyimizde ise en büyük tahıl ve gıda ithalatçısı ülkelerden Ortadoğu ve körfez ülkeleri yer alıyor” dedi.
Hisarcıklıoğlu, bu resimde gelişmiş bir tarım piyasası ile Türkiye’nin coğrafi konum avantajını kullanarak tarımda merkez üssü haline gelebileceğini, bunun için de uzun yıllardır Ticaret Bakanlığı öncülüğünde yürüttükleri iki aşamalı bir dönüşüm süreci üzerinde çalıştıklarını anlattı.
-50 yıllık bir hayal gerçekleşiyor
Bu dönüşümün ilk ayağı olan lisanslı depoculuk çalışmalarına 2005 yılında ticaret borsalarının öncülük ettiğini anımsatan TOBB Başkanı, “Borsalarımız elini taşın altına koyarak en büyük lisanslı depo yatırımcısı haline geldi. Tarım ve Orman Bakanlığımızın son 5 yılda TMO üzerinden sürece aktif bir katkı vermesiyle, şu anda 163 lisanslı depo kuruluş izni aldı. Bunlardan 80 tanesi faaliyet izni alarak 4 milyon tonun üzerinde kapasite oluşturdu. İnşallah kalan 83 depomuz da faaliyete geçince 14,5 milyon tonluk kapasiteye sahip olacağız” dedi.
Hisarcıklıoğlu, işin ikinci ayağı olan ürün ihtisas borsası kuruluşunda da yine TOBB camiasının öne atıldığını ve geçen yıl Borsa İstanbul, SPK, TMO ve kamu bankaları ortaklığıyla Türkiye Ürün İhtisas Borsasını kurduklarını, Ticaret Bakanlığı gözetiminde, Sermaye Piyasası Kurulu’nun katkılarıyla, 50 yıllık bir hayalin gerçekleştiğine şahitlik ettiklerini söyledi.
Ticaret Bakanlığının faaliyet iznini vermesi ile birlikte ürün ihtisas borsasının faaliyete geçeceğini belirten Hisarcıklıoğlu, “Yarın itibarıyla yeni sistemin geçiş aşamasını başlatıyoruz. Elektronik ürün senetlerinin alım ve satımı artık sadece ürün ihtisas borsası üzerinden yapılacak. Çiftçimizin, tüccarımızın işlemlerini en rahat şekilde yapabilmesi için iyileştirmeler yapmaya devam edeceğiz. Geçiş sürecini tamamlayıp, tam kapasiteye ulaşınca da inşallah Sayın Cumhurbaşkanımızın da katılacağı bir gong töreni ile tarımsal ürün piyasalarında tarihi bir süreci başlatmış olacağız.
Bu yeni dönemde tarımsal ürünlerin fiyatları 3-5 kişi tarafından speküle edilemeyecek. Çiftçimiz mağdur olmayacak, finansmana erişmek için kapı kapı dolaşmayacak. Buğday, mısır, arpa gibi hububatlar başta olmak üzere tarımsal ürünlerimizin fiyatları şeffaf bir şekilde belirlenecek. Ve daha da önemlisi bu ürünleri cep telefonunuzdaki bir aplikasyon üzerinden bir tıkla satın alabilecek, helal mala, alın terine yatırım yapabileceksiniz” şeklinde konuştu.
-Ticaret Borsaları Türkiye’de tarıma dayalı emtia ticaretinin gelişmesinin ana omurgası
Türkiye’nin gün be gün daha ileriye gitmesini, daha fazla yatırım çekmesini, daha fazla üretmesini, refah seviyesini daha yukarı çekmesini ve daha huzurlu olmasını istediklerine dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, “Bu amaçlar doğrultusunda her konuda elimizden geleni de yapmaya çalışıyoruz. Ticaret Bakanlığımız ticaretin içinden gelen Bakanımızın öncülüğünde İç Ticaret Genel Müdürlüğünün özverili çalışmalarıyla tarımsal ürün piyasasında bu dönüşüm için çok büyük çaba sarf ediyorlar. Tarım ve Orman Bakanlığımız, tarımda dönüşümü düstur edinmiş Bakanımızın liderliğinde, TMO başta olmak üzere tüm kurumlarıyla bu sürecin arkasında bizlere destek olmaktadır. Hazine ve Maliye Bakanlığımız, hem bu yeni nesil araçların geliştirilmesini teşvik ediyor, hem de SPK ve Borsa İstanbul eliyle piyasanın gelişmesine önemli bir know-how transferi sağlıyor” dedi.
Ticaret borsalarının 1800’lerin sonlarında kurulmaya başladığını ve bugün sayılarının 113’e ulaştığını anlatan TOBB Başkanı şöyle devam etti: “Borsalarımız geçmişten bugüne kanunen kendilerine verilen görevleri yerine getirmekte, Türkiye’de tarıma dayalı emtia ticaretinin gelişmesinde ana omurga olmuştur. Son dönemde hayata geçen elektronik satış salonları, akredite laboratuvarları, canlı hayvan borsaları ve lisanslı depoları ile borsalarımız tarım ve hayvancılık sektörünün sağlıklı işlemesine yardımcı olmaktadır.
Aynı bilinçle, TOBB camiası ve Ticaret Borsalarımız Türkiye’de lisanslı depoculuğun ve ürün senedine bağlı tarımsal ürün ticaretinin gelişmesi için de önemli bir misyon üstlenmiştir. TOBB-TMO Lidaş başta olmak üzere camiamız lisanslı depoların yurt sathına yayılmasını sağlamıştır. Elektronik ürün senedine dayalı ticaret platformu kuran 8 ticaret borsamız da Türkiye Ürün İhtisas Borsası faaliyete geçene kadar önemli bir misyon üstlenmiştir. Bu borsalarımız bugüne kadar bu hizmeti layıkıyla yerine getirdi. Ben buradan bu süreçte çok önemli bir misyon üstlenen 8 ticaret borsası başkanımıza ve personeline de teşekkürlerimi sunuyorum, Allah hepsinden bu hizmetleri için razı olsun”.
‘İnsanların en hayırlısı insanlara faydalı olandır’ düsturundan geldiklerini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, “Bugün de milletimize, devletimize hayırlı bir iş yapmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Bundan sonra da devletimizin bize verdiği her görevde Türk özel sektörü adına çalışmaya, elimizi taşın altına koymaya devam edeceğiz” dedi.
-Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da ihtisas borsasıyla tarım ticaretinde önemli bir adım attıklarını ifade etti.
Lisanslı depolardaki ürünlerin ürün ihtisas borsasında satılabilir hale gelmesi için uzun zamandır çalıştıklarına dikkati çeken Pekcan, "163 firma bize başvurdu, 80'ine faaliyet izni verdik. Kurulu kapasitemiz 4 milyon 77 bin tona ulaştı. Hedefimiz 14 milyon tona ulaşmak, bunu ürün bazında da ihtisaslaştırmak." değerlendirmesinde bulundu.
Pekcan, tarımla uğraşan kişiler ve kurumların lisanslı depolardaki ürünlerini elektronik senetlerle satabileceklerini ve bunları bankaya göstererek kredi kullanabileceklerini aktararak, şunları kaydetti: "Ürünleri fiyatların düşük olduğu dönemde saklayıp, sağlıklı ortamlarda ve altyapısı bitmiş lisanslı depolarımızda muhafaza etmiş olacaklar. Tacirlerimiz, tüccarlarımız da yeni bir depo yaptırmadan, depo inşaatı ile uğraşmadan lisanslı depolarda ürünlerini depolayabilecek, satmak istediklerinde de Ürün İhtisas Borsası üzerinden de satışını gerçekleştirebilecekler. Bunun mobil uygulaması da olacak."
Pekcan, ayrıca hedeflerinin tarımla uğraşan kişilerin ürünlerini uluslararası borsalarda da satabilmesi olduğunu dile getirerek, "Artık fiyatları daha açık ve net olarak takip etme şansımız olacak." dedi.
-Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise üretici, köylü ve çiftçi için lisanslı depoculuk ve bu borsanın büyük önem taşıdığına işaret ederek, "Bazı dönemlerde ürün alım satımını iyi planlayamadığımızı, rekolteyi iyi hesap edemediğimizi, fiyat dalgalanmalarına da engel olamadığımızı görüyoruz. Buna engel olmanın en baş koşullarından birisi bir defa ürünü depolayacaksınız. Ürünü depoladıktan sonra gece rahat uyuyabilirsiniz." ifadelerini kullandı.
Pakdemirli, çiftçiden ürün fiyatlarıyla ilgili şikayetler aldıklarını, ürün borsalarının tam anlamıyla çalışması halinde bu şikayetlerin oluşmayacağını söyledi.
Köylünün ürününü lisanslı depolara teslim ederek ürün senedini alacağını belirten Pakdemirli, üreticinin elindeki ürün senediyle Ziraat Bankasından uygun imkanlarla kredi kullanabileceğini dile getirdi. Pakdemirli, ürün fiyatlarında artış olması halinde çiftçinin senedini nakde çevirerek, bankaya olan borcunu ödeyebileceğini, böylece normalde elde ettiğinden daha fazla kar sağlayacağını anlattı.
Bu şekilde çiftçinin ürünle ilişkisinin tarlada kesilmeyeceğini, üreticinin finansal piyasalara erişimini sağlamış olacaklarını ifade eden Pakdemirli, "Toprak Mahsulleri Ofisi olarak bu işe çok önem ve değer verdik. 4,2 milyon tonluk lisanslı depo kapasitesine ulaştık. Şu andaki başvurularla kapasite 14 milyonun üzerine çıkacak. Bunu da artırmamız lazım, nihai hedefi 14 milyon ton olarak görmemek lazım." diye konuştu.
Bakan Pakdemirli, Türkiye'de stratejik önceliği olan incir, üzüm, kayısı, fındık ve zeytinyağı gibi ürünlere işaret ederek, bu ürünlerin ürün ihtisas borsasında derinliğe kavuşmasını son derece önemsediğini dile getirdi.
- "Tarım Şurası'nda da konuşulacak"
Bakanlık görevine geldiği ilk günlerde yeni bir sigorta modelinin hayalini kurduğunu söyleyen Pakdemirli, şunları kaydetti: "Şöyle bir sigorta çıkaralım ki çiftçi ürünü satacağı fiyatı bilsin. Ürünün fiyatını sigortalayalım. Diyelim ki ürünü 10 liraya satacaksın, piyasada 8 liraysa 2 lirasını sigortadan ödeyelim, 12 liraysa bize değil piyasaya satsın. Sonra baktık bu iş zaten ABD'de var, gelir garantili ürün satış sigortası. O zaman biz bunu Ürün İhtisas Borsası olmadığı için yapamadık. Bundan sonra bunu yapabilir hale geleceğiz. Arkadaşlar bunu çalıştı. Ticaret Bakanlığı, TOBB ve bakanlığımızın gayretleriyle bu konu bir noktaya ulaştı. Bundan sonra başta hububat olmak üzere birçok üründe gelir garantili ürün sigortası çıkaracağız. Bunun anlamı ne demek, çiftçi ürünü ekeceği zaman kaç liraya satacağını en baştan bilecek. Bütün plan ve programını bunun üzerine yapabilir."